Gouda Onderneemt! heeft deel genomen aan het participatietraject voorafgaand aan het tot stand komen van het, door de gemeente gepresenteerde, ontwerp verkeerscirculatieplan. Onze visie op dit proces en het tijdspad van participatie en besluitvorming kunt u hier lezen.
In deze zienswijze gaan we vooral in op de economische effecten van de voorliggende plannen, waarbij we ons baseren op het onderzoek dat Gouda Onderneemt! in afstemming met de gemeente heeft laten uitvoeren door Roots Beleidsadvies. Deze informatie was ten tijde van de participatie nog niet beschikbaar en heeft hierin dus geen rol gespeeld. Ook input die we van onze achterban ontvangen hebben, komt in dit stuk aan bod.
De resultaten van de in opdracht van de gemeente uit te voeren koopstromen analyse zijn niet tijdig beschikbaar voor deze zienswijze. Mogelijke, daaruit naar voren komende, inzichten zijn in deze zienswijze niet verwerkt en zullen op een later moment mogelijk nog tot gewenste aanpassingen leiden.
Overzicht van maatregelen uit het VCP, naar deze nummers wordt gerefereerd in tekst
In de participatie over plannen voor Gouda hebben partijen hun eigen rol. Gouda Onderneemt! treedt op als vertegenwoordiger van het overkoepelend belang van ondernemers en beoordeelt deze plannen daarom op de invloed op het Goudse ondernemersklimaat en het behoud van een gezonde economie, een onmiskenbare voorwaarde voor een vitale stad en goede werkgelegenheid.
Voor de technische onderbouwing en verdere detaillering van de beoordeling van maatregelen(clusters) verwijzen we graag naar de Notitie “Economisch effecten van het VCP” van Roots Beleidsadvies. Deze notitie moet worden beschouwd als integraal onderdeel van onze zienswijze en ook als zodanig worden behandeld. Dit geldt ook voor de verdere stukken die als bijlage aan deze zienswijze zijn toegevoegd.
Beoordeling van de maatregelen
Maatregelenclusters 1 en 2 zijn door Roots beoordeeld als positief en essentieel voor de rest van het plan, omdat ze doorstroming bevorderen.
Goede randwegen en communicatie van reistijden door routeinformatieborden zal bijdragen aan het verkeer via de randwegen te laten rijden en doorgaand verkeer door de stad verminderen. In hoeverre de oversteekbaarheid op het traject Van Reenensingel-Goudse Houtsingel de doorstroming belet moet na invoering geëvalueerd en indien nodig bijgesteld worden. Omdat de randweg een belangrijke pijler is voor het mogelijk maken van de andere maatregelen is het van belang dat op deze routes de doorstroming van autoverkeer prioriteit heeft en dit ook uitgangspunt is in de inregeling van oversteeklichten.
Maatregelenclusters 3, 6, 7 en 8 worden als neutraal van invloed op de economische situatie beoordeeld omdat ze er niet noemenswaardig op van invloed zijn. De kanttekening die daarbij gemaakt moeten worden is dat de volgorde van invoering en detaillering van uitvoering van zeer grote invloed zijn op de economische effecten die deze maatregelen genereren.
Om de effecten van maatregelenclusters 3 ,6 ,7 en 8 neutraal te houden dienen de maatregelenclusters 1 en 2, verbetering van de randwegen, uitgevoerd te zijn.
Met betrekking tot de inrichting van de Koningin Wilhelminaweg brengen we nogmaals het advies van TLN onder de aandacht; “Straatinrichting als 30 km weg draagt in deze situatie niet bij aan de veiligheid, omdat ervaring leert dat fietsers en voetgangers meer vrijheid nemen, terwijl doorgaand zwaar-verkeer onvermijdelijk is. Onderzoek bevestigt dat (rekening houdend met verkeersintensiteiten en de aanwezigheid van fietspaden) steden met een hogere mate van ontvlechting minder doden en ziekenhuisgewonden onder fietsers bij aanrijdingen met motorvoertuigongevallen hebben.”
De wens om (in ieder geval het doorgaand-)fietsverkeer te ontvlechten van de KW-weg herhalen we hier.
Daarnaast zijn er, in dit zelfde kader, twijfels over de inrichting van de Blekerssingel en Fluwelensingel, gezien het aantal verkeersbewegingen, waarbij ook bussen elkaar moeten kunnen passeren en de verkeersintensiteit toeneemt als gevolg van de afsluiting van de Nieuwe Veerstal. Ook zullen er door het vervallen van de parkeerstrook mogelijk moeilijkheden ontstaan bij het laden en lossen t.b.v. de aan deze singels gevestigde bedrijven, maar ook bij bijvoorbeeld verhuizingen e.d.
Maatregel 10 kan economisch positief van invloed zijn mits de juiste ondersteunende middelen en maatregelen, zoals een adequaat parkeerverwijssysteem en voldoende parkeergelegenheid op goed bereikbare locaties, beschikbaar gemaakt worden.
Aandachtspunt bij het autoluw maken is de bereikbaarheid van bedrijven, winkels, horeca, enz. voor bijvoorbeeld personen die minder mobiel zijn maar geen gehandicapten parkeervergunning hebben. Of voor winkels die zware/grote artikelen verkopen waar klanten mee moeten sjouwen naar de dichtstbijzijnde parkeerlocatie. (Denk aan dozen wijn, serviezen of elektronica enz. enz.). Maar ook andersom is het belangrijk dat bedrijven die service verlenen hun klanten (bedrijven en inwoners) kunnen blijven bereiken. De uitwerking en invulling van deze plannen is nog niet beschikbaar, maar de intentie wel. Het is belangrijk dat ondernemers betrokken worden bij de uitwerking van de plannen, wie kunnen zo’n tijdelijke vergunning krijgen en is die dan kosteloos, eenvoudig en snel te verkrijgen? Komen er kort-parkeren-zones zodat iemand die minder mobiel is dichtbij afgezet kan worden of er iets opgehaald kan worden bij een bedrijf? Vragen die van groot belang zijn voor de ondernemers die gevestigd zijn in de binnenstad én voor hen die hier hun werkgebied hebben.
Een reactie van een in de binnenstad gevestigde ondernemer die zich hier zorgen over maakt is gedeeld met de gemeente.
Een nadere toelichting op de tekst uit het VCP “Selectieve toegang binnenstad, waarbij alleen de doelgroepen die nodig zijn, gemotoriseerd toegang hebben tot kwetsbare delen van de stad.” is gewenst.
Het is reëel in de budgetten rekening te houden met kosten voor de aanleg van een nieuwe parkeervoorziening of voor het uitbreiden van een bestaande voorziening ter compensatie van de parkeerruimte die op/binnen de singels anders ingericht gaat worden.
Daarnaast ontbreken in de budgetten de kosten van het gewenste “meer groen” en de aanpassingen ter verbetering van de verblijfskwaliteit en wordt slechts gerekend met de kosten van verkeerstechnische aanpassingen, welke zonder de betreffende investeringen niet het effect zullen hebben zoals in de artistieke impressies (van onder meer maatregelen 4, 5, 6 en 10) wordt weergegeven. Een nadere uitwerking van de ideeën en een vermelding van de verwachte kosten hiervan en beschikbare budgetten is reëel.
Maatregelencluster 4, 5 en 9 worden in het Roots onderzoek als negatief voor de Goudse economie beoordeeld.
Maatregel 4. Vereenvoudigen Kleiwegplein met lostakken Kattensingel
a) Door het losknippen van de Kattensingel van het Kleiwegplein voor autoverkeer wordt de bereikbaarheid van de Bolwerkgarage en de bedrijven op die locatie verminderd. Het Bolwerk is een parkeerlocatie waar capaciteit beschikbaar is die juist nodig is met het verminderen van de beschikbaarheid van parkeermogelijkheden binnen de singels.
De toegang tot de Vredebest wordt beperkt en de invulling daarvan is onduidelijk. De reactie van de Ondernemersvereniging Stationsgebied die wij ontvingen, waarin zij hun zorgen uiten en om overleg vragen, is als bijlage mee gestuurd met deze zienswijze en te lezen via deze link*.
Ook een reactie van een ondernemer aan de Kattensingel is gedeeld met de gemeente.
Hoe de toegang en ontsluiting van deze wijk - waar veel bedrijven gevestigd zijn - geregeld gaat worden is in het geheel niet duidelijk. Ook antwoorden op vragen hierover geven die duidelijkheid niet. Dat dit nog nader uitgewerkt wordt is geen basis om deze maatregel positief te kunnen beoordelen. Veel verkeer via het Van Bergen IJzendoornpark is voor aanwonenden ongetwijfeld een verslechtering van de leefbaarheid en een risico voor de verkeersveiligheid. In het bijzonder de fietsroute naar de daar gevestigde scholen. Een reactie van een in het park gevestigde ondernemer is gedeeld met de gemeente. Nadere uitwerking van dit punt is noodzakelijk vóór vaststelling van het VCP.
b) Ook op de Noothoven van Goorstraat, Crabethstraat, van Swietenstraat en het Regentessenplantsoen zal naar verwachting veel sluipverkeer komen. De vraag is in hoeverre er alternatieven zijn als dat inderdaad zo blijkt te zijn.
c) Waar andere maatregelen d.m.v. microscopische modellen zijn doorgerekend is dit hier niet het geval. Derhalve ontbreekt een goede technische onderbouwing van de verwachte gevolgen van deze maatregel. Ook de gevolgen van deze (en andere maatregelen) voor de Nieuwe Gouwe OZ ontbreekt terwijl dit voor de bereikbaarheid van onder meer de bedrijventerreinen een zeer belangrijke route is.
Maatregel 5. Pilot Autoluwe Nieuwe Veerstal
a) Deze maatregel wordt in de notitie van Roots als zeer risicovol omschreven omdat deze ingreep niet alleen de positieve invloed van maatregel 1 geheel teniet doet, maar ook de bereikbaarheid van de binnenstad schaadt. Het verlies van het positieve effect van maatregel 1 heeft bovendien zijn weerslag op maatregelen 4, 6, 8 en 10.
b) Ook deze maatregel heeft een negatief effect op de bereikbaarheid van de Bolwerkgarage.
c) In het plan wordt gesproken over verkeer dat verdampt en naar men aanneemt via andere vervoersmiddelen of route naar de binnenstad komt. Een andere verklaring is het wegblijven van bezoekers uit de regio die elders gaan winkelen, waarmee ook omzet van ondernemers verdampt.
d) Bij calamiteiten bij bijvoorbeeld de Gouderakse brug (denk aan Waddinxveen en Boskoop) of op de Zuidwestelijke Randweg is het noodzakelijk de Nieuwe Veerstal (tijdelijk) weer open te stellen. Hiermee moet in de inrichting rekening gehouden worden.
e) Deze maatregel zal leiden tot een toename van de verkeersintensiteit op de KW-weg die die al zwaarder belast wordt dan eigenlijk passend is bij het profiel van deze weg.
f) Tijdens de pilots met deze knip worden voor- en nametingen van het autoverkeer gepland. Echter ook criteria met betrekking tot bezoekers aantallen en gemiddelde besteding moeten deel uitmaken van de beoordeling. Bezoekers die vanwege de aanpassing in de bereikbaarheid op de fiets komen, wordt als positief genoteerd maar wanneer zij hierdoor minder besteden omdat het vervoeren van aankopen lastiger is, is dat negatief en een ongewenste ontwikkeling.
g) Reistijd per auto naar de binnenstad voor bewoners van Westergouwe wordt langer, wat mogelijk kan leiden tot keuze voor bezoek aan een ander winkelgebied (bijv. Waddinxveen)
h) Terwijl de economische potentie van deze maatregel onzeker is en het risico zeer groot rijst de vraag in hoeverre deze maatregel proportioneel is.
Maatregel 9. Eenrichtingscarré Thorbeckelaan-Statensingel- Graaf Florisweg
a) De bereikbaarheid van de bedrijven aan het Van Hogendorpplein wordt slechter vanwege veel omrijdtijd voor buurtbewoners en bezoekers en vermindering van parkeergelegenheid. De zienswijze van de ondernemersvereniging Van Hogendorpplein* is aan de gemeente meegestuurd met deze zienswijze.
b) Doordat de benodigde aanpassing aan de Thorbeckelaan vanwege de verkeersveiligheid reeds als zgn. no-regret maatregel gepland staat is er in deze maatregel ruimte voor aanpassing ter verbetering van de situatie voor de ondernemers in dit gebied. Het feit dat deze aanpassing gepland staat in de 3e uitvoeringstranche onderschrijft het gebrek aan noodzaak van dit maatregelencluster.
c) Ook de bereikbaarheid van rouwcentrum Monuta wordt door deze maatregel slechter met als gevolg veel onnodige extra verkeersbewegingen waaronder extra km-ers voor rouwstoeten, wat extra vertraging voor het gebied oplevert en extra kosten voor de betrokkenen. Een ontheffing voor het statierijden voor de bussluis in de Willem de Zwijgerlaan kan hierin verbetering brengen. Een mogelijk alternatief kan zijn om, na de aanpassingen ten behoeve van de verkeersveiligheid, de Thorbeckelaan (net als de Graaf Florisweg) gedeeltelijk twee-richting te maken. Hierbij kan gedacht worden aan het gedeelte tussen de Bodegraafsestraatweg tot aan de Gerbrandyweg (inrit parkeerterrein Van Hogendorpplein). Zo kunnen buurtbewoners van de Thorbeckelaan en ten noorden hiervan zonder veel omrijdtijd de winkels bezoeken en wordt het rouwcentrum van Monuta beter ontsloten zonder dat het veel tweerichting-verkeer oplevert omdat het echt alleen deze groepen zijn die terug zullen rijden over de Thorbeckelaan richting de Bodegraafsestraatweg.
d) Om de parkeerlocatie Vossenburghkade aantrekkelijk te maken voor verkeer vanaf de stationszijde is een ontsluiting naar het Albert Plesmanplein wenselijk.
Gouda Onderneemt hecht er aan dat alle maatregelen nader bekeken worden om de negatieve effecten zoveel mogelijk weg te nemen en de positieve, met name verkeersveiligheidsdoelen te bewaren. Waarbij rekening gehouden wordt met de door Roots geadviseerde aandachtspunten waarvan wij schriftelijk terugkoppeling vragen. Wanneer dit een extra tijdsinvestering vraagt, is het nodig deze tijd er voor te nemen en te kiezen voor een plan waarbij de verschillende belangen in een goede balans zijn, boven een plan wat per sé voor de zomer “door de raad” moet.
Financiële consequenties
Naast de fysieke gevolgen van het voorliggende VCP is er ook een financieel vraagstuk. De gemeenteraad gaat beslissen over het integrale VCP plan, waarvan alleen de kosten van eerste tranche, zijnde 12 miljoen, in het plan inzichtelijk gemaakt worden. Verder staat er; “De gemeenteraad krijgt bij de behandeling van het verkeerscirculatieplan een separaat financieel overzicht van alle maatregelen op de projectenlijst, op basis van kentallen.” Onduidelijk is waarom deze blijkbaar beschikbare gegevens, eventueel per tranche, niet gedeeld worden in het VCP. Daarnaast is het de vraag of het reëel is dat deze gemeenteraad een financiële verantwoordelijkheid neemt die van belangrijke invloed is op de beschikbare middelen voor de komende 20 jaar. Het VCP gaat immers om vele miljoenen. Zoals eerder opgemerkt zal er vóór besluitvorming over het VCP, naast het budget voor de kosten voor verkeerstechnische aanpassingen ook nog een budget opgesteld en beschikbaar gemaakt moeten worden voor het gewenste “meer groen” en aanpassingen in de openbare ruimte ter verbetering van de verblijfskwaliteit. Immers zonder deze aanpassingen leidt het VCP niet tot het voorgespiegelde beeld.
Ontvangen reacties*
Naast de per specifieke maatregel (zie uitwerking maatregel 4, 9 en 10) vermelde reacties van individuele ondernemers en ondernemersvertegenwoordigers zijn ook een aantal brede reacties ontvangen. Deze zijn allen met de gemeente gedeeld, een aantal kunt u inzien via de links hieronder.
Dit betreft:
Zienswijze Lokaal Retailbelang
Reactie Wijngo
Reactie Plus Supermarkt van Ee
Reactie de heer Neeleman
Reactie Consilium
Reactie Hageman Installatietechniek
Besluitvorming, monitoring en evaluatie en vervolg participatie
Ook waar het de besluitvorming, monitoring en evaluatie en vervolg participatie betreft sluiten we ons aan bij de aanbevelingen van Roots.
Dat wil zeggen; wij nemen het advies van Roots over dat de besluitvorming primair gericht moet zijn op de eerste tranche van maatregelen. Dit om te profiteren van voortschrijdend (technisch) inzicht en de feitelijke resultaten van deze eerste serie maatregelen maar ook om de financiële lange termijn gevolgen en de beslissing voor het vastleggen van middelen daarvoor over te laten aan de dan zittende raad (waarbij zij dan rekening kunnen houden met de dan actuele situatie).
Om de gevolgen van de maatregelen te monitoren en evalueren is het noodzakelijk duidelijke indicatoren en streefwaarden uit te werken ter beoordeling van de economische gevolgen van de maatregelen en duidelijke kaders waaraan de resultaten getoetst en beoordeeld worden. In het mobiliteitsoverleg met Gouda Onderneemt! kunnen deze met elkaar besproken en uitgewerkt worden.
Tenslotte is het duidelijk dat meerdere maatregelen(clusters) om nadere uitwerking en planning vragen. Het is van belang dat hierbij ook de expertise en belangen van ondernemers, via Gouda Onderneemt!, vertegenwoordigd zijn. We gaan er vanuit dat ook dit deel van het proces zal verlopen volgens de basis van participatie die gelegd is in het amendement m.b.t. het betrekken van belanghebbenden en raad, het te volgen proces en het aspect verminderen/ontmoedigen van doorgaande verkeer in plaats van het opheffen verbindingen/functies van 20 september 2017 behorende bij het Mobiliteitsplan Gouda 2017 – 2026.
* voor alle reacties en zienswijzen waarnaar in bovenstaande tekst verwezen wordt geldt dat deze slechts na toestemming van de afzender gekoppeld en daarmee beschikbaar voor lezen gemaakt worden.